Tijdens de voorjaarseditie van Blue City’s Circulair Challenge 2022 zochten wij een circulaire oplossing voor de afvalstroom Japanse duizendknoop. Een oplossing die eveneens bijdraagt aan de bestrijding van de plant.
Tekst: Martit Scheulderman (Why Knot)
Foto's: Jacqueline Fuijkschot (Blue City) en Why Knot
Illustraties: Veerle Roest (Why Knot)
Japanse duizendknoop. Misschien herkent u het van de plant uit de buurt die elk jaar in grotere getalen opkomt, uit de lijst van de verboden plantensoorten in Nederland, of u bent een van de vele waterschappen die elk jaar hun uiterste best doen om deze snelgroeiende plant een kopje kleiner te maken. Sinds de komst van de plant in Nederland (1886) wordt er hard gewerkt aan het kleinhouden van deze exoot. Maar weet u ook wat er vervolgens met de plant gebeurd? Jaarlijks gaan er enorme hoeveelheden Japanse duizendknoop direct de afvalverbrander in. Why Knot wil hier verandering in brengen en de gehate plant omzetten naar een geliefd product.
Afbeelding 1: Circulair Challenge award met de prototypes en schaalmodel van Why Knot.
Foto: Marit Scheulderman
Goede en slechte eigenschappen
Japanse Duizendknoop levert veel problemen op omdat het zeer destructief is. De plant kan dwars door beton, asfalt en spoorrails groeien. Ook is het erg lastig volledig te verwijderen door het complexe wortelstelsel wat wel drie meter de grond in groeit. Wanneer er bij het uitgraven enkele centimeters wortel achterblijven, komen ze in het voorjaar weer op en kan de plant tot wel 10 cm per dag groeien.
Ondanks de lastige omgangsvorm van de plant heeft het ook goede eigenschappen. De stengels van de plant zijn hol en licht, hebben lange vezels en zijn bijzonder sterk. Hiermee begon de uitdaging voor team 'Why Knot': Franziska Speer, Veerle Roest, Sebastiaan Bakuwel en Marit Scheulderman, deze reststroom om te zetten naar hoogwaardig en rendabel product door al deze eigenschappen te omarmen.
Het product
Door de gedroogde stelen tot vezels te versnipperen en onder hoge druk weer bij elkaar te voegen ontstaat er een met spaanplaat vergelijkbaar materiaal. Doordat de plant rijk is aan lignine (bindstof) zullen er minimale toevoegingen nodig zijn om de platen te verstevigen. Dit is een grote vooruitgang in tegenstelling tot huidig plaatmateriaal als MDF en spaanplaat waarbij een lijm op basis van formaldehyde wordt gebruikt om de vezels bij elkaar te houden. Uit onderzoek blijkt dat deze stof schadelijk kan zijn voor de gezondheid wanneer deze uit het materiaal vrijkomen. Dit wil Why Knot voorkomen.
Why Knot focust op het ontwerpen van circulair design van Japanse Duizendknoop. Door gebruik van verschillende vezelgrootten is het zeer geschikt als visueel interessant design object (zie afbeelding 1). Met dit plan won Why Knot de Circulair Challenge. Als vervolgstap willen we opschalen met grotere persmallen, verschillende modulaire mogelijkheden en op maat gemaakte ontwerpen voor overheden, bedrijven en winkels.
Na veel onderzoek is er vastgesteld welke stadia en delen van de plant tijdens ons maakproces opnieuw zouden kunnen ontkiemen en wat daaraan gedaan kan worden. Hierdoor hebben de producten van Why Knot geen risico om de plant verder te verspreiden.
Circulaire economie
Wanneer de producten hun functie gediend hebben worden ze hergebruikt in nieuwe ontwerpen. Wanneer de vezels ongeschikt zijn kunnen ze (zonder risico op doorgroeien) als verrijking van grond ingezet worden. Zo wordt er geen nieuw afval gecreëerd en draagt ons product bij aan de circulaire economie.
Why Knot ziet de toekomst rooskleurig in. Ondanks de restricties rondom het verwerken van deze plant zijn er veel partners die samen met ons een oplossing willen ontwikkelen voor de afvalstroom. Door waarde te geven aan deze plaagsoort en het te redden van verbranding komen we steeds een stapje
verder om door te groeien naar een circulaire economie.
“Van afval naar circulaire innovatie, WHY KNOT!?”
Bent u geïnteresseerd? Neem gerust contact op, we staan open voor samenwerkingen en uw vragen.
Marit Scheulderman - Why Knot
Afbeelding 2: Links naar rechts: Veerle Roest, Marit Scheulderman, Franziska Speer en Sebastiaan Bakuwel.
Foto: Jaqueline Fuijkschot
26 april, 2022