Tot voor kort kenden we in Nederland naast 3 inheemse vederkruiden (Myriophyllum) ook 2 uitheemse vederkruiden: ongelijkbladig vederkruid en parelvederkruid. Beide exotische soorten zijn behoorlijk invasief. Daar is recent op een bijzondere manier een derde exotisch vederkruid aan toegevoegd.

Tekst: Baudewijn Odé (FLORON) en Johan van Valkenburg (NVWA)
Foto: E. de Boer

Van handel naar buitenwater

In Nederland worden diverse soorten vederkruiden verhandeld, als aquarium- of vijverplant. Het heeft een tijdje geduurd, maar toen bleek een vederkruid dat al meer dan 10 jaar in de handel is, voor het eerst ook in het buitenwater gevonden werd. De eerste zekere vondst werd gedaan in Zoetermeer door Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard. Zoals bij veel exotische waterplanten is het weggooien van vijverplanten in de natuur de meest waarschijnlijke manier waarop de planten in de natuur terecht zijn gekomen.

Herkenning

De nieuwe soort lijkt als twee druppels water op parelvederkruid, met kransen van fijngevederd blad boven water. De bovenwaterbladen zijn echter grasgroen (meer grijsgroen bij parelvederkruid) en de stengel boven water is rood (groen bij parelvederkruid). Je zou bijna denken dat het kleurvarianten van dezelfde soort zijn, maar bij DNA-analyse blijkt er een duidelijk verschil te bestaan. Het zijn echt twee verschillende soorten!

Geen naam

Het is een beetje ongebruikelijk bij planten in Nederland, maar een enkele keer is het niet duidelijk welke naam een soort moet dragen. Dat is bij het nieuwe vederkruid ook het geval. De soort is vooralsnog alleen uit de handel bekend en het originele herkomstgebied is niet duidelijk. Het is daarom ook niet zeker of de soort overeenkomt met een soort die elders in de wereld al een keer beschreven is door een botanicus of misschien zelfs nog nooit beschreven is. In de handel wordt de plant onder verschillende zelfverzonnen namen verkocht, o.a. als Myriophyllum brasiliense. Mede daarom is voorlopig de werknaam Myriophyllum trade name ‘brasiliensis’ gekozen.

Oudere waarnemingen

Vanwege de gelijkenis zijn validatoren bij waarneming.nl op zoek gegaan naar foto’s van waarnemingen van parelvederkruid met een rode stengel. Daarbij bleek dat de nieuwe soort al eerder werd aangetroffen in Nederland, nl. in 2013, 2018, 2019 en 2020. Op dit moment is de soort op minstens 8 plekken verspreid door het land bekend. Als we echt goed gaan kijken zou gemakkelijk kunnen blijken dat de nieuwe soort veel algemener is dan we nu weten.

verspreidingskaart Myriophyllum 800

Verspreidingskaart Myriophyllum trade name ‘brasiliensis’