Het bestrijden van invasieve exoten levert afvalstromen op die worden vernietigd. Is dit wel de oplossing? Tijd voor een echt duurzaam alternatief! Een potgrond waar alle ingrediënten lokaal en duurzaam zijn, met als startpunt grote waternavel.
Tekst & foto's: Inez van Erp & Lieke Heijkoop
Foto's Blue City: Jacqueline Fuijkschot
Er is namelijk een verandering gaande. Hierbij wordt het bestaan van afvalstromen bediscussieerd. Niet langer wordt iets gezien als afvalstroom, maar als een grondstof voor een ander product. Dit vereist wel verandering van ons denkpatroon, maar niet van ons huidige verdienmodel. Hergebruik van reststromen levert namelijk onvoorziene winst op. Ook bij invasieve exoten!
Nuttige reststromen
Tijd om dus ook naar onszelf te kijken. Welke reststromen produceren wij en hoe zouden deze nuttig kunnen zijn? Met deze vraag is Waterschap Noorderzijlvest aan het werk gegaan. Hierbij bleek er voor de tonnen grote waternavel nog geen oplossing te zijn. Zoals bij de meeste waterschappen momenteel, wordt deze plant verwijdert uit waterwegen, waarna deze grotendeels naar afvalverwerker gaat. Dit kost geld, is niet duurzaam en levert niets op.
Deze kwestie kwam terecht bij ons en andere deelnemers van de Circulair Challenge van Blue City in Rotterdam. Dit initiatief is in het leven geroepen om de overstap naar een circulaire economie en de stimulatie van duurzame initiatieven te bevorderen. Een denktank om circulaire vraagstukken op te lossen om vervolgens een duurzaam product leven in te blazen.
Van waternavel tot potgrond
De grote waternavel bleek uitdagend. Er is namelijk weinig bekend over het gebruik van de plant als grondstof. Merendeel van de publicaties over waternavel gaan tenslotte over het invasieve karakter van de plant en hoe je deze kunt bestrijden. Toch was er een artikel met informatie over het stikstof en hoge fosforgehalte in de grote waternavel.
Zou de plant kunnen dienen als natuurlijke meststof voor potgrond? Met deze vraag zijn we aan de slag gegaan. Tot onze schrik blijkt er tot dusver nog geen duurzaam alternatief voor potgrond te bestaan. Conventionele potgrond is afhankelijk van turf, een proces dat direct in verband staat met 5% van de globale koolstofuitstoot. Het alternatief is potgrond met kokosvezel. Echter hebben alle ingrediënten de wereld gezien voordat ze in je pot belanden. Tijd dus voor een echt duurzaam alternatief! Een potgrond waar alle ingrediënten lokaal en duurzaam zijn, met als startpunt grote waternavel als natuurlijke meststof.
Afbeelding: ComPeat van waternavel in het lab
ComPeat
Dus zijn wij gestart met de ontwikkeling van een nieuwe potgrond in het Blue City Lab. Daar hebben we grote waternavel versnipperd en geperst. Hierna is het vermengt met verschillende substraten zoals hennepvezel, boomschors en zand. Als test is er broccoli in gezaaid en dit bleek goed te werken. Echter is dit het eerste experiment. Om nog meer nutriënten vrij te krijgen uit het grote waternavel substraat, zal de grote waternavel, naast het versnipperen en persen, ook gefermenteerd worden met de Bokashi methode. Hierna zullen proeven volgen om met zekerheid te bewijzen dat de grote waternavel in de potgrond niet levend is en zich niet meer kan verspreiden. Deze potgrond zal ontwikkeld worden onder de naam ComPeat in samenwerking met Waterschap Noorderzijlvest, Blue City Lab en de Circular Challenge.
Wie volgt?
Dit artikel is bedoeld om de lezer te motiveren om de vraag bij zichzelf te leggen: Welke reststromen produceren wij en hoe zouden deze nuttig kunnen zijn? In het geval van invasieve exoten is dit een moeilijke kwestie, maar met de juiste kennis en creativiteit kunnen er passende oplossingen gevonden worden. Zo worden er momenteel oesterzwammen gekweekt op koffiedik afkomstig uit de horeca (Rotterzwam), wordt er nepleer geproduceerd van schillen van mango’s (Fruitleather) en worden er bakstenen van bagger ontwikkeld (Waterweg). Deze voorbeelden zijn enkel bedrijven gevestigd in de circulair hub Blue City. Multinationals zoals Renault, Royal Philips en H&M group hebben hun business model al omgegooid om ook circulair te worden en vele zullen volgen!
26 april, 2022